INLEIDING De Clubionidae of Zakspinnen zijn in Nederland maar met een naar verhouding klein aantal soorten vertegenwoordigd. De Subtropen en Tropen bezitten een veel grotere soortenrijkdom. In ons land is tot nu toe het voorkomen van 31 soorten uit 6 genera met zekerheid vastgesteld. Opvallend zijn de Clubionidae niet te noemen. Over het algemeen zijn het nachtdieren, die zich overdag in hun dicht geweven cellen onder boomschors en stenen, tussen bladeren en andere plantendelen, en in de strooisellaag ophouden. De dichtheid van voorkomen is laag, op enkele uitzonderingen na: Clubiona compta C. L. Koch kan men in de winter als subadult vaak in groten getale bijeen onder boomschors aantreffen; Clubiona phragmitis C. L. Koch kan in rietvegetaties massaal optreden; de woonspinsels van Cheiracanthium erraticum (Walckenaer) vindt men vaak in grote aantallen op een kleine oppervlakte bijeen in de toppen van grasstengels, maar deze spinsels zijn dan ook zo opvallend dat ze niet gemakkelijk over het hoofd gezien worden. De meeste andere soorten komt men in veel kleinere aantallen tegen, ondanks zoeken in het biotoop waar de soort het meest voorkomt. In deze bijdrage tot de kennis van de Clubionidae is gepoogd een samenvatting te geven van de verspreiding van alle in Nederland voorkomende soorten. Per soort worden literatuur-verwijzingen gegeven — voor zover deze Nederlandse faunistische gegevens bevatten —, gevolgd door de in deze literatuur vermelde vindplaatsen, gerangschikt per provincie. Deze gegevens zijn zo veel mogelijk kritisch bekeken aan de hand van het nog bestaande materiaal. Wanneer literatuur-gegevens niet konden worden gecontroleerd werd dit vermeld. Veranderingen in de determinaties, welke een gevolg waren