Risico’s van introductie van exotische plantensoorten, in het bijzonder uit het geslacht Ambrosia L., via import van zaden voor met name veevoer en vogelvoer

Import van landbouwproducten, in het bijzonder zaden, zijn een belangrijke bron voor de introductie van exotische plantensoorten. In dit artikel wordt ingegaan op twee studies naar het voorkomen van exotische planten, in het bijzonder uit het geslacht Ambrosia, in geïmporteerde partijen zaden. Met name van Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia) is bekend dat het pollen een sterke hooikoortsreactie kan veroorzaken en derhalve gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. In de eerste studie is gekeken naar verontreiniging van exotische planten in kruiden en in basiszaden voor veevoeder en plantaardige olie. In vijf producten uit zes landen werden zaden van minstens 67 soorten gevonden. Hiervan staan er 15 te boek als Quarantaine-organismen waaronder Alsemambrosia, Driedelige ambrosia (Ambrosia trifida), een Tandzaad-soort (Bidens pilosa), Wilde sorgo (Sorghum halepense) en drie Ipomoea-soorten (Ipomoea spec.). In de tweede studie werd onderzocht welke verontreiniging aan exotische plantensoorten basiszaden voor vogelvoer bevatten. De basiszaden kwamen uit tien landen en van veertien gewassen. Daarnaast werden zeventien partijen mengvoer uit Nederlandse winkels specifiek onderzocht op het voorkomen van Ambrosia. Er werd Alsemambrosia aangetroffen in basiszaden uit Frankrijk en Hongarije en wel in de gewassen Zonnebloem en Kafferkoren. Van deze Ambrosiazaden kiemde 36% binnen drie weken. In het mengvoer werd in tweederde van de partijen zaden van Alsemambrosia aangetroffen; van deze zaden was het gemiddelde kiemingspercentage 13%. In de partijen basiszaad voor vogelvoer werden verder nog 27 niet-ingeburgerde en 15 ingeburgerde exotische plantensoorten en 21 inheemse plantensoorten aangetroffen. In het basiszaad voor vogelvoer zijn 17 Quarantaine-organismen aangetroffen, waaronder Alsemambrosia, Wilde sorgo, Fluweelblad (Abutilon theophrasti), Studentenkruid (Bassia scoparia), Wegdistel (Ononopordium acanthium), Althernanthera philoxeroides en een Ipomoea-soort (Ipomoea cordatotriloba). Daarnaast is ook de exotische soort Plat handjesgras (Eleusine indica) bekend als problematisch onkruid aangetroffen. Inheemse soorten die het grootse risico op genetische vervuiling geven, zijn Melganzenvoet (Chenopodium album) en Beklierde duizendknoop (Persicaria lapathifola). Agricultural imports, particularly seeds, are an important route for introduction of alien plant species. This article discusses two studies on the occurrence of alien plants, especially from the genus Ambrosia, in batches of imported seeds. The pollen of Common ragweed (Ambrosia artemisiifolia), in particular, is known to trigger a severe hay-fever response in some people, thereby constituting a public health hazard. The first study is concerned with the contamination of kitchen herbs and of seeds processed in livestock feed and vegetable cooking oil with seeds of alien plants. In five products from six countries the seeds of at least 67 species were found. Of these, fifteen are registered as quarantine pests among which Common ragweed, Giant ragweed (Ambrosia trifida), a Blackjack species (Bidens pilosa), Johnson-grass (Sorghum halepense), and three Morning-glory species (Ipomoea spec.). The second study investigates the occurrence of alien plant species as contaminants in ‘birdseed’ ingredients. The seeds used in this product were from fourteen crops and ten different countries. In addition, seventeen batches of mixed feed from Dutch shops were specifically examined for the occurrence of Ambrosia. Common ragweed was found in batches of Sunflower and Great millet seeds imported from France and Hungary. Of these Ambrosia seeds, 36% germinated within three weeks. In the mixed feed, Common ragweed was found in twothirds of the batches; of these seeds, an average of 13% germinated. In the batches of birdseed ingredients, another 27 non-indigenous and 15 naturalised alien plant species were encountered as well as 21 indigenous species. In these batches, seeds of 17 quarantine pests were found including Common ragweed, Johnson-grass, Velvetleaf (Abutilon theophrasti), Summer-cypress (Bassia scoparia), Cotton thistle (Onopordum acanthium), and Alligator weed (Alternanthera philoxeroides). The alien Hard-grass (Eleusine indica) was also found, known to be a persistent weed. The indigenous species posing the greatest risk of genetic contamination are Fat hen (Chenopodium album) and Pale persicaria (Persicaria lapathifola).